krajoznawstwo – Dwa Karpie Jedlicze

Ośrodek CARITAS w Myczkowcach

Ogród Biblijny

Ogród Biblijny stanowi specyficzny zapis teologii Biblijnej. Jednocześnie zawiera przemyślaną i uporządkowaną katechezę o biblijnej historii zbawienia. Posadzone w Ogrodzie rośliny, które są wymienione w Biblii oraz różnego rodzaju elementy kompozycji wprowadzają w wydarzenia przedstawione w Piśmie Świętym.

Ogród Biblijny w Myczkowcach powstał na przełomie 2009 i 2010 roku. Inicjatorem tego przedsięwzięcia jest ks. Bogdan Janik, dyrektor Ośrodka, który twierdzi, że „jest to dobre miejsce do ewangelizacji przedstawienia w formie różnych roślin i modeli architektonicznych przybliżają nam treści Pisma Świętego. Odbiorca ma tu możliwość odnalezienia konkretnych cytatów z Biblii nawiązujących do konkretnego gatunku lub wydarzeń. Celem kontemplacji treści biblijnych urządzono tu miejsca siedzące. Swoistą atmosferę tego miejsca tworzy również odtwarzana w tle muzyka”.

Urządzony w formie parku linearnego zajmuje powierzchnie 80 arów. Zwiedzanie odbywa się w jednym kierunku poprzez promenadę o długości 230 m.

Do ogrodu wchodzi się przez wąską bramę.

Pierwszym elementem Ogrodu jest Księga Biblii.

„Otwarta księga stojąca na początku drogi wiodącej meandrami przez ogród biblijny oznacza, że to założenie ogrodowe, w którym jesteśmy, ma za zadanie ułatwić wyobrażenie sobie treści zawartych w Biblii. Będzie to możliwe poprzez zobaczenie roślin wymienionych na kartach Pisma Świętego, budowli i fragmentów tekstów biblijnych. Umieszczenie krótkiego wersetu: Do Pana należy ziemia i to, co ją napełnia … (Ps 24,1) daje wyraz temu, że nawet ten skrawek 80 arowej powierzchni w sercu Bieszczad należy do Pana, a to, że powstał jest znakiem błogosławieństwa i daru Bożego.”

dr hab. Zofia Włodarczyk „Ogród Biblijny w Myczkowcach”

Kolejne punkty Ogrodu:

Roślinne przedstawienie Menory, siedmioramiennego świecznika wykonanego z bukszpanu. Płomienie Menory symbolizowały obecność Boga wśród Izraelitów.

Przejście przez Morze Czerwone z sadzawką wypełnioną czerwonym grysem.

Wędrówka przez Pustynię z symbolicznym przedstawieniem laski Aarona i miedzianego węża na palu.

Góra Synaj przypominająca o wydarzeniach związanych z nadaniem Praw.

Makieta Świątyni Jerozolimskiej wykonana w skali 1:10.

Rodowód Jezusa sporządzony z żywopłotu bukszpanowego stanowi łącznik pomiędzy Starym a Nowym Testamentem.

Rzeka Jordan, miejsce Chrztu Jezusa, w formie niewielkiego strumienia.

Pustynia Judzka i żyzne pola z gatunkami zbóż uprawianymi w czasach biblijnych.

Winnica z wieżą strażniczą i kamienne kopce z winoroślami.

Kolejne trzy punkty ogrodu to odniesienie do nauk Chrystusa.

Studnia Jakuba w otoczeniu m.in. krokusów, tulipanów, hiacyntów, narcyzów, lilii.

Ogród Oliwny wprowadzający do przedstawienia Męki Pańskiej i góry Golgoty.

Pusty Grób z sadzonkami aloesu, używanego do pozyskiwania żywicy balsamicznej, którą balsamowano ciała zmarłych.

Przedstawienie Zesłania Ducha Świętego.

Ogród Biblijny w Myczkowcach jest wyjątkową atrakcją turystyczną w regionie.

W dalszej części Ośrodka można zwiedzić Park Miniatur oraz mini-zoo.

Park miniatur - Centrum Kultury Ekumenicznej

W Parku miniatur zgromadzono blisko 140 makiet cerkwi greckokatolickich, prawosłowanych oraz kościołów rzymskokatolickich z terenu południowo-wschodniej Polski, Słowacji i Ukrainy. Wszystkie miniatury wykonano w skali 1:25.

Jednym z celów powstania Centrum Kultury Ekumenicznej (CKE) było ukazanie różnorodności stylów bogatej sakralnej architektury drewnianej, poszczególnych grup etnicznych. Zaprezentowane sektory to Pogórzanie, Zamieszańcy, Łemkowie, Łemkowie słowaccy, Grupa Polsko-Ruska, Dolinianie, Teren mieszany, Bojkowie i Bojkowie ukraińscy.

Do najstarszych kościołów rzymskokatolickich na terenie Pogórza Karpackiego należą kościoły w Haczowie, Bliznem, Golcowej, Domaradzu, Humniskach i Iwoniczu. Natomiast najpiękniejsze z zachowanych XVI-wiecznych budowli znajdują się w Święcanach, Trzcinicy, Binarowej, Sękowej i Libuszy. Cztery ostatnie zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Centrum Kultury Ekumenicznej w Myczkowcach ma utwierdzać w przekonaniu, że ponad tym co dzieliło poszczególne wyznania, że ponad zaszłościami historycznymi powinna zapanować Miłość. Tę prawdę przypomina napis znajdujący się nad główną bramą: „Ponad wszystkim niech będzie miłość”.

Mini-zoo

Mini-zoo położone jest we wschodnim skrzydle Ośrodka, przy stadninie koni. W dużych zagrodach można zobaczyć stado jelenia szlachetnego, kilkanaście okazów daniela płowego, kózki miniaturki, lamy oraz sarny. W klatkach i wolierach prezentują się króliki, pawie, ptactwo wodne, kilka gatunków bażanta, gołębie i kury ozdobne oraz papugi. Ciekawą atrakcją jest również świniodzik i świnka wietnamska trzymane w jednej zagrodzie.

Strona internetowa Ośrodka Wypoczynkowo-Rehabilitacyjnego w Myczkowcach

K.B.

Zamek – Muzeum w Łańcucie

Łańcut, muzeum, zamek, zespół pałacowo-parkowy, pomnik historii, historia, podkarpackie, Lubomirscy, Potoccy, zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie, zwiedzanie, turystyka, krajoznawstwo, wozownia, stajnie, pojazdy konne, Lubomirski, Potocki,

Zamek w Łańcucie, inaczej zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie, jest jedną z najpiękniejszych zachowanych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Obecnie w zamku mieści się siedziba Muzeum – Zamku w Łańcucie. Zamek może się pochwalić niezwykłymi wnętrzami mieszkalnymi oraz interesującą kolekcją pojazdów konnych.

Zamek został wzniesiony na polecenie Stanisława Lubomirskiego w latach 1629-1642. Jak na tamte czasy była to nowoczesna rezydencja typu „palazzo in fortezza”, składająca się z budynku mieszkalnego z wieżami w narożach otoczonego fortyfikacjami bastionowymi. W drugiej połowie XVIII wieku Izabella z Czartoryskich Lubomirska przekształciła fortecę w zespół pałacowo-parkowy.

Po śmierci księżnej marszałkowej Lubomirskiej, posiadłość stała się własnością jej wnuka Alfreda I Potockiego, który utworzył tutaj w 1830 roku ordynację. Z kolei jego syn Alfred II Józef był ściśle związany z dworem habsburskim, przez co w Łańcucie bywał bardzo rzadko. Z tego powodu zamek i park były mocno zaniedbanie.

Później zamek przeszedł w ręce Romana Potockiego, który z żoną Elżbietą z Radziwiłłów, przywrócił mu dawną świetność. Po gruntownej przebudowie i modernizacji, łańcucki zespół pałacowo-parkowy stał się jedną z najbardziej luksusowych rezydencji w Europie kontynentalnej. Bywało tu wielu przedstawicieli znakomitych rodów arystokratycznych oraz znanych dyplomatów. Często przyjeżdżali tutaj arcyksiążęta Rudolf oraz Franciszek Ferdynand. Na początku XX wieku ordynacja łańcucka zajmowała piąte pod względem wielkości miejsce w Polsce.

Od 1915 roku ordynatem na Łańcucie był Alfred III Potocki. W tym czasie do Łańcuta często przybywali przedstawiciele rodów królewskich, arystokracja polska i zagraniczna oraz politycy. Podejmowano tutaj m.in. króla rumuńskiego Ferdynanda z małżonką oraz Jerzego księcia Kentu z żoną. W 1944 roku Alfred III Potocki musiał opuścić Łańcut. Na szczęście w czasie działań podczas II wojny światowej zamek nie ucierpiał. Po tych wydarzeniach, zamek wraz z parkiem został przejęty przez Ministerstwo Kultury i Sztuki.

Na tle innych magnackich rezydencji w Polsce, zamek w Łańcucie wyróżnia się najstarszymi i najpiękniejszymi wnętrzami.

Do najstarszych zachowanych należą Wielka Sień, Sala pod Stropem oraz Sala pod Zodiakiem. Pochodzą one z lat 40-tych XVII wieku.

Liczną grupę stanowią wnętrza, które powstały w XVIII wieku. Wśród nich zachowały się: Apartament Brennowski, Pokój Pompejański, Apartament Chiński, Apartament Turecki, Sala Kolumnowa, Sypialnia księżnej Marszałkowej, Salon Bouchera. Z tego samego czasu pochodzą również: Salon Rokokowy i Galeria Rzeźb.

Najbardziej reprezentacyjne komnaty powstały na początku XIX wieku na I piętrze skrzydła zachodniego i są to: Sala Balowa i Wielka Jadalnia.

Z kolei na przełomie XIX i XX wieku zaaranżowano wiele wnętrz, z których większość przetrwała do dziś w prawie niezmienionej formie. Do najciekawszych należą m.in.: Biblioteka, Salon Narożny, Jadalnia nad Bramą i pokoje kąpielowe.

W wymienionych pomieszczeniach znajdują się liczne dzieła sztuki. Do najcenniejszych należą m.in. autoportret Sofonisby Anguissoli z 1556 roku oraz rzeźba Antonia Canovy przedstawiająca Henryka Lubomirskiego jako Amora. Najstarsze eksponaty są częścią kolekcji tworzonej jeszcze przez księżną marszałkową Lubomirską, które znalazły się w Łańcucie w drugiej połowie XVIII wieku. Prezentowane wyposażenie wnętrz służyło dawniej celom użytkowym, ale też i dekoracyjnym.

W łańcuckim Muzeum możemy podziwiać różnorodne kolekcje mebli, sreber, porcelany, szkła, tkanin, instrumentów muzycznych, a także malarstwa i grafiki oraz bogaty księgozbiór. Warto podkreślić, że znajduje się tu największy w Polsce i najlepiej zachowany przykład biblioteki magnackiej. Wielkość kolekcji liczy 22 tysiące woluminów.

Zespół pałacowy otacza stary, malowniczy park o charakterze angielskiego parku krajobrazowego. Park obejmuje obszar 36 ha i dzieli się na park wewnętrzny oraz park zewnętrzny poza fosą na wschód od zamku. W skład parku wewnętrznego wchodzą Ogród Włoski, Ogród Różany i Ogród Bylinowy. Wśród drzew znaleźć można glorietę z 1800 roku.

Na terenie parku znajduje się również szereg obiektów zabytkowych, takich jak Oranżeria, Zameczek Romantyczny, ujeżdżalnia, stajnie, wozownia, szkoła muzyczna (dawniej dom ogrodników) oraz Storczykarnia.

Stajnie posiadają zachowaną oryginalną część dla koni wierzchowych oraz Szorownię Galową i Hol, w których ustawiono pojazdy konne z Muzealnej Kolekcji Pojazdów.

Muzeum w Łańcucie posiada dwie oddzielne kolekcje pojazdów konnych: kolekcję historyczną związaną z rezydencją po rodzinie Potockich i ta liczy 55 pojazdów oraz kolekcję muzealną, gromadzoną po II wojnie i wciąż otwartą, liczącą obecnie prawie 80 pojazdów.

W 2005 roku zespół zamkowo-parkowy w Łańcucie został wpisany na listę pomników historii.

Na oficjalnej stronie Muzeum-Zamek w Łańcucie znajdziecie aktualne informacje dotyczące godzin otwarcia, cen biletów wstępu, zasad zwiedzania, a także dowiecie się dlaczego w Muzeum kapcie są obowiązkowe.

Możecie też odbyć wirtualny spacer po parterze oraz pierwszym i drugim piętrze zamku.

K.B.

historia krajoznawstwo Łańcut muzeum podkarpackie pomnik historii zamek

Ruiny Klasztoru Karmelitów Bosych w Zagórzu

Klasztor Karmelitów Bosych w Zagórzu

Klasztor Karmelitów Bosych w Zagórzu to jeden z nielicznych zachowanych klasztorów warownych w Polsce i na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ruiny klasztoru są wpisane do rejestru zabytków nieruchomych. Klasztor został wybudowany na wzgórzu Mariemont (Góra Maryi), w zakolu rzeki Osława.

Zdecydowanie warto go odwiedzić. Polecamy.

Karmel zagórski był fortyfikacją obronną. Został zbudowany na początku XVIII wieku i oddany zakonowi Karmelitów bosych. Fundatorem był Jan Franciszek Stadnicki, chorąży wielki koronny i późniejszy wojewoda wołyński. Kamień węgielny pod budowę klasztoru położono 7 sierpnia 1700 roku. Całość budowli ukończono w 1730 roku i następnie przystąpiono do wznoszenia murów obronnych.

W skład zespołu klasztornego wchodziły: kościół, klasztor, dwie baszty, piętrowa kordegarda z 12 pokojami przy bramie wjazdowej, budynek dla furtiana przy bramie oraz zabudowania gospodarcze. Całość otoczono murem obronnym o wysokości 5 m. Brama wjazdowa była od strony północnej. Klasztor i budynki gospodarcze były oddzielone murem wewnętrznym od dziedzińca głównego, który znajdował się przed kościołem. Za murami, od strony wschodniej znajdował się szpital – przytułek dla weteranów wojennych. Do dziś zachowały się tylko fragmenty jednej ze ścian.

Kościół posiadał specyficzną ośmioboczną nawę główną oraz dwie kaplice boczne. Zbudowany został w stylu barokowym. Wyjątkowo ołtarz znajdował się od strony zachodniej. Na ścianie ołtarza głównego była namalowana scena Zwiastowania NMP z aniołem na tle czerwonej kotary.

Boczne ołtarze były poświęcone św. Józefowi i Matce Boskiej Szkaplerznej, św. Teresie, św. Janowi od Krzyża oraz św. Tekli. Na ścianie wielkiego ołtarza namalowano fresk przedstawiający Boga Ojca z kulą świata i berłem w ręce, który był otoczony przez aniołów.

Sklepienia i ściany kościoła ozdobione były freskami iluzjonistycznymi. Nawa główna kościoła była spowita mrokiem, a tylko prezbiterium jasne, bo oświetlone przez sześć dużych okien.

Fasada kościoła była bezwieżowa, trójprzęsłowa. Budowla była wykonana z żółtego piaskowca transportowanego z pobliskiego kamieniołomu.

Na osi kościoła na kolumnie ustawiono figurę Matki Bożej Szkaplerznej, będącej repliką poprzedniej.

Z kolei klasztor zbudowano na planie prostokąta z wewnętrznym wirydarzem, krużgankami oraz basztą w narożniku. Obecnie pozostały tylko mury zewnętrzne do drugiej kondygnacji. W klasztorze znajdowały się 22 cele dla zakonników, sala jadalna (refektarz), kuchnia oraz biblioteka. Niestety ta część klasztoru już nie istnieje.

W czasie trwania konfederacji barskiej klasztor stał się schronieniem dla żołnierzy. Dnia 29 listopada 1772 roku, w czasie oblężenia przez wojska rosyjskie dowodzone przez generała Iwana Drewicza, zabudowania klasztorne zostały ostrzelane, a ich część spłonęła. Należy zaznaczyć, że obrona klasztoru w Zagórzu była ostatnią bitwą konfederacji barskiej. Zakonnikom udało się odbudować konwent, ale prowadzona przez Austrię polityka józefinizmu nie pozwoliła przywrócić klasztorowi dawnej świetności.

Kolejny pożar klasztoru miał miejsce w 1822 roku. Według oficjalnej wersji policji austriackiej 26 listopada o godzinie drugiej po południu doszło do pożaru w trakcie sprzeczki przeora z jednym z zakonników. Według innej wersji było to celowe podpalenie z inicjatywy władz zaborczych. W roku 1831 władze zaborcze zdecydowały o kasacie klasztoru, a zakonników przeniesiono do klasztorów w Przeworsku i Lwowie. Ocalałe wyposażenie kościoła umieszczono w kościele parafialnym w Zagórzu. Od tego czasu nastąpiło powolne niszczenie fortyfikacji.

Obecnie ruiny klasztoru Karmelitów Bosych w Zagórzu znajdują się pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dzięki staraniom Gminy Zagórz, udało się odbudować wieżę, tzw. oktagon i częściowo mury przy głównej bramie wjazdowej. Z każdym rokiem można zauważyć postępy w pracach rekonstrukcyjnych przy kolejnych odcinkach. Na terenie ruin zaaranżowano ogród przyklasztorny, na wzór dawnego ogrodu klauzurowego. Rosną w nim drzewa owocowe, krzewy i zioła. W ogrodzie wytyczono alejki, którymi można spacerować w ciszy i spokoju.

Wzgórze Mariemont miało cechy obronne, ponieważ z trzech stron opływa je rzeka Osława. Północna skarpa jest nieco łagodniejsza, podczas gdy południowe i wschodnie zbocza wzgórza stromo opadają w kierunku rzeki. Do fortyfikacji można dotrzeć od zachodniej strony. Górę Mariemont cechuje ciepły mikroklimat, co sprawia, że występują to gatunki drzew i krzewów ciepłolubnych, takich jak grab, tarnina, brzost, paklon i morwa. Znaczne nasłonecznienie wzgórza sprzyja bytowaniu licznych zaskrońców i żmij.

Oprócz ruin klasztoru atrakcją jest 22-metrowa wieża widokowa w jednej z wież budowli. Stąd roztacza się piękny widok na Zagórz, Góry Słonne oraz wschodnią cześć Beskidu Niskiego.

Warto wspiąć się kilka pięter w górę, aby później móc się delektować piękną panoramą.

W 1957 roku ruiny zagórskiego klasztoru odwiedził Karol Wojtyła, o czym przypomina ustawiona w ruinach kościoła tablica ozdobiona charakterystycznym papieskim krzyżem oraz herbem. Napis na tablicy brzmi:

„Piękno tej ziemi skłania mnie do wołania o jej zachowanie dla przyszłych pokoleń. Jeśli kochacie tę ojczysta ziemię, niech to wołanie nie pozostanie bez odpowiedzi. – Jan Paweł II.

Ukochał Bieszczady i wielokrotnie tu powracał. Najznakomitszemu turyście ks. Karolowi Wojtyle wdzięczni za dar jakim był dla Polski i świata Jan Paweł II – Mieszkańcy Miasta i Gminy Zagórz”.

Z zagórskim klasztorem wiążą się liczne legendy, m.in. Legenda o tajnym tunelu do zamku leskiego pod dnem Osławy oraz Legenda o mnichu krążącym nocą po ruinach klasztoru w Zagórzu.

Legendy i podania (za Andrzejem Potockim)

O kamiennym rycerzu.

Jak podaje legenda w r. 1813 przybył i zamieszkał w zagórskiej warowni niejaki – Marcin Nieczuja Śląski (konfederat barski, uczestnik powstania kościuszkowskiego, żołnierz Księstwa Warszawskiego). Po kilku latach pobytu w Zagórzu, zmarł. Pochowany został na tarasie przed wejściem do kościoła. W kościele wystawiono mu epitafium, a pod nim umieszczono kamienną płytę z wykutą figurą rycerza w zbroi. Nocą, 26 listopada 1822 r. klasztor i kościół spłonął, wtedy to płyta z kamiennym rycerzem popękała z żaru i rozpadła się. Legenda głosi, że to tylko płyta się rozpadła, a kamienny rycerz podczas pożaru wyszedł ze świątyni i ponoć pojawiał się w okolicy ruin klasztoru. Potwierdzeniem niech będzie to, iż nie znaleziono kamiennej figury rycerza w pogorzelisku, poza tym bywało też, że okoliczni kmiecie słyszeli niegdyś kroki rycerza i chrzęst żelaznej zbroi, kiedy przechadzał się wśród ruin.

Duch mnicha Leona

Niegdyś, nad ruinami kościoła pojawiały się duchy mnichów i pogrzebanych tam żołnierzy. Z biegiem lat duchy mnichów rozeszły się po świecie, a w zagórskich ruinach na długo pozostał tylko jeden z nich – duch mnicha Leona. Samotność tak mu dokuczała, że pojawiał się nie tylko w pobliżu ruin, ale też zaglądał do chat przez okna, strachem ogarniając całą okolicę. Nie dość, że widywano go w nocy, to i w dzień począł się ukazywać. Zaniepokojone tym faktem miejscowe kobiety zwróciły się do księdza, aby odprawił mszę za błąkającą się po ziemi duszę mnicha Leona. Podczas odprawianej mszy w tej intencji, nie wiadomo skąd, nad klasztorem pojawiła się ciemna chmura, rozpadał się deszcz, a pioruny raz po raz uderzały w mury kościoła. Od tego też czasu duch mnicha Leona przestał się ukazywać.

Zagórz znalazł też swoje miejsce w literaturze, m.in. w powieści Zygmunta Kaczkowskiego “Grób Niczui”.

Wzdłuż drogi na wzgórze wytyczona jest Droga Krzyżowa z wyjątkowymi stacjami. Poszczególne stacje stanowią płaskorzeźby, rzeźby wykonane z lipowych pni, metaloplastyka oraz instalacje przestrzenne, w których połączono ze sobą różne materiały. Co ciekawe, żadna ze stacji się nie powtarza, każda jest niepowtarzalna. Zagórskim akcentem na Drodze Krzyżowej jest stacja kolejarzy, przy budowie której wykorzystano kozioł kolejowy z elementami sprzed I Wojny Światowej. Wszystkie stacje zostały umieszczone na rudawych głazach pozyskanych z kamieniołomu w Rabem k. Baligrodu. Całość stanowi swoistą galerię plenerową, ponieważ stacje zostały wykonane przez znanych i cenionych twórców bieszczadzkiego środowiska artystów.